Een ervaringsverhaal uit de praktijk en vervolg op deel 1
Na zeer woelige jaren in het (speciaal)basisonderwijs en veel hulpverlening ging mijn zoon met autisme naar het speciaal voortgezet onderwijs (VSO). We dachten eindelijk een plek waar ze verstand van zaken hebben en hopelijk een beetje rust. Maar dat was van korte duur want al snel begonnen de problemen met moeilijk gedrag op school en thuis werd het ook steeds moeilijker. Elke morgen moesten we hem met z’n tweeën in de taxi zetten want hij ging liever niet naar school. Snel de psycholoog erbij betrokken en van alles geprobeerd, maar hij zat steeds meer dagen thuis want het ging echt niet.
Aan het eind van het eerste schooljaar kwam de school en psycholoog met het idee om hem over te plaatsen naar een VSO met praktijkonderwijs. Maar daarmee was die overprikkelende taxirit niet voorbij en het vooruitzicht om dan ergens in een soort dagbesteding te belanden gaf geen goed gevoel. De psycholoog vroeg ons ook om na te denken of hij nog wel thuis kon wonen. Beide oplossingen zagen we niet zo zitten want wij zochten vooral stabiliteit met een omgeving die aansluit bij zijn mogelijkheden.
Dus op zoek gegaan naar een andere oplossing en dat was een praktijkschool op vijf minuten fietsen van ons huis. Goed gesprek gehad met de zorg coördinator van deze school en we konden een proefperiode starten. Snel de knoop doorgehakt waarbij de psycholoog nog waarschuwde dat dit volgens haar een mislukking zou worden. Maar die overprikkeling van de taxiritten was met deze keuze voorbij, de nieuwe school ging het proberen en dat was voor ons genoeg.
Een nieuwe start
In het begin was het best ingewikkeld en stond hij in een hoekje tegen de muur want het was weer een hele nieuwe wereld. Gelukkig stond de school open voor maatwerk en een zeer goed contact met mij als moeder. In het begin hebben we de dagen beperkt naar twee of drie per week en dat langzaam uitgebouwd waarbij we vooral rekening hielden met de belastbaarheid. Ook in het vakkenpakket heeft hij snuffelruimte gekregen om te kijken wat werkt met in het begin veel praktijkvakken en in latere jaren veel theorie. Hij heeft hier vijf jaar gezeten en is in die tijd opgebloeid tot een zelfstandig functionerende leerling met een map met certificaten en diploma’s voor de volgende stap. De mentor bedankte mij als ouder voor de wijze lessen maar ik ben ook dankbaar voor die mooie jaren van samenwerking en ontwikkeling die hij daar had.
Ondertussen zijn we weer wat jaren verder en is een MBO 2 opleiding afgerond met een hele mooie cijferlijst en zit hij nu op een MBO 4 opleiding met ook weer hele mooie cijfers. Sociaal groeit hij flink en hij heeft een leuke vriendengroep waarmee ze van alles doen. Zijn autisme is niet over maar hij heeft wel geleerd om met overprikkeling om te gaan en hulp in te schakelen waar nodig.
Ondertussen ben ik als moeder al een jaar of acht z’n levensloopbegeleider voor een paar uurtjes per week uit een PGB. Door deze begeleiding is er altijd een coach geweest om te helpen bij moeilijke momenten en bij het ontdekken van allerlei nieuwe dingen. Dit was een belangrijk element van de omgevingsprothese waardoor de positieve ontwikkeling goed op gang kwam. Hierdoor heeft hij allerlei vaardigheden geleerd op zijn tempo en uit een vertraagde ontwikkeling gekomen. Samen hebben we ook ontdekt hoe moeilijk gedrag bij autisme ontstaat en hoe we een balans kunnen vinden om dit te voorkomen.
Belangrijk elementen van de omgevingsprothese
Na jaren van allerlei hulpverlening en vastlopen in het onderwijs hebben wij als ouders een stap gemaakt tegen adviezen van professionals in. Terugkijkend was dat de juiste stap want daarmee hebben we een keuze gemaakt om een omgeving te creëren die bij mijn zoon past. Vijf jaar op een school die wel het kind centraal stelt i.p.v. de regels heeft een hele andere toekomst gebracht. Vanaf die omslag is er ook geen psycholoog meer betrokken.
Andere belangrijke elementen van de omgevingsprothese zijn:
- Een school waarbij de leerling centraal staat en ruimte biedt om aan allerlei vakken te snuffelen om zo de eigen talenten te ontdekken.
- Mogelijkheden voor schooltijden die aansluiten bij de belastbaarheid en zonder directe betrokkenheid van leerplicht en inspectie.
- Gelijkwaardig partnerschap tussen school en moeder met korte lijntjes, ruimte voor handelingsverlegenheid en wederzijds vertrouwen in oplossingen.
- Ruimte voor een time-out met meestal een vast persoon waar hij een vluchtheuvel had als hij ergens op vastliep.
- Een informeel PGB waardoor moeder begeleiding op maat kon bieden op de momenten dat het nodig was. In het begin hebben we ook een PGB gehad voor logeerweekenden om de thuissituatie te ontlasten.
- Een Mbo waar begrip is voor jongeren met autisme.
Door deze omgevingsprothese en een school die dat ook goed oppakt heeft mijn zoon een goede ontwikkeling kunnen doormaken en weer zicht op een zelfstandige toekomst. Dit hadden we tien jaar geleden nooit verwacht!
Lees ook: De omgevingsprothese (deel 1)
Blog schrijver: Nely Sieffers (Mei 2019)